Protetik diş tedavisi (prosthodontics), diş hekimliğinin protez dişler ile ilgilinen dalının adıdır. Alanda ihtisas yapmış diş hekimine protez uzmanı denir. Protetik diş tedavisi, diş hekimliği klinik uygulamalarında geniş bir alanı kapsar ve doğal diş şeklini düzeltmek veya eksilen dişlerin yerini doldurmak amacıyla uygun materyaller kullanılarak yapılan, kaybolan fonksiyonun, estetiğin ve konforun yeniden kazanılmasını sağlayan, sağlık yanında sanatı da içeren bir diş hekimliği dalıdır.
Diş hekimliğinde protez diş tedavilerinin geniş bir alanı kapsamasının bir nedeni de, diş hekimliğinde yapılan diğer tedavilerin protez diş tedavisini gerektirecek şekilde sonlanmasıdır. Örneğin, kanal tedavisi yapılmış bir dişin porselen kuron ile kaplanması, diş çekimi sonrası yapılan implantın üzerinin porselen kuron veya porselen köprü ile restore edilmesinin ya da diş çekimi sonrası eksilen dişlerin bölümlü veya total protez ile tedavi edilemsinin gerekmesidir.
Ayrıca, temporomandibular eklem rahatsızlarında okluzal rehabilitasyon ve tedavinin yönlendirilmesi de protetik diş tedavisinin görev alanı içinde yer alır.
PROTEZ DİŞ TEDAVİLERİ NEDEN YAPILIR
Dişlerde oluşan aşırı çürük veya diğer nedenlerle oluşmuş madde kayıpları dolgu ile tedavi edilmeyebilir, protez diş yapımını zorunlu kılar. Ya da, gelişimsel olarak dişlerin sürmemesi veya çeşitli nedenlerle çekilmiş dişlerin olması ağızda boşluklar meydana getirir. Protez, ağızda kaybedilmiş diş ve dişlerden dolayı oluşmuş boşluğu doldurur.
Diş eksiklikleri, bireyde yemek yeme zorluğuna, beslenme bozukluğuna, çiğneme problemlerinden dolayı mide ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olur. Birey, yediklerinden tat alamaz hale gelir.
Diş eksikliği, dişlerin konumlarını değiştirebilir, çürüme ve dişeti rahatsızlıkları ortaya çıkabilir. Ağız sağlığı bozulur. Çene ekleminde ağrı, ses ve hareket bozukluğu gibi eklem problemlerine neden olabilir.
Konuşma, sosyal hayatımızın vazgeçilmez bir unsurdur. Konuşmanın en önemli ögelerinden birisi de dişlerdir. Dişler olmadan veya eksik olduğunda bazı harflerin telaffuzu zorlaşır. Örneğin, D ve T harfleri söylenirken, dilin ucunun üst kesici dişlerin damak tarafındaki yüzeyine temas etmesi gerekir.
Diş eksikliği, bireyde yaşlılık hissine sebebiyet verir. Özgüvenin kaybolması, utangaçlık, gülümseyememek ve mutsuzluk gibi psikolojik problemlere neden olur.
Protez dişlerle, yitirilen dudak, yanak desteği, kapanış hataları, konuşma fonksiyonu, çiğneme fonksiyonu ve estetik görüntü geri kazanılır. Eksik yada şekli ve rengi bozulmuş dişlerle yaşamak zorunda kalan, gülmeyi unutmuş bireylerin psikolojik açıdan desteklenmesi sağlanır. Protezlerle insanların yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlanır.
PROTEZ ÇEŞİTLERİ NELERDİR
Diş protezleri çeşitli açılardan sınıflandırılsa da, en uygun sınıflandırma; meydana gelen diş kayıplarının sayısına, yerine ve kalan dişlerin durumlarına göre protez dişlerin üç gruba ayrılmasıdır.
1.Sabit Protezler (Kuron-Köprü Protezleri)
2.Hareketli Protezler (Bölümlü veya Tam Protezler)
3.İmplant Üstü Protezler (Sabit veya Hareketli Protezler)